احتمالا اولین بار که مفهوم ارزهای دیجیتال در میان مردم مطرح شد، یک محل سرمایه گذاری ناشناخته با ابعاد پیچیده ای بوده است که هدف اصلی آن کاملا پشت این صعود و سقوط های متوالی پنهان شده است. این هدف اصلی در واقع شاکله این مفهوم بزرگ و البته سودآور امروزی را تشکیل می دهد. “عدم نظارت” یک راه برای شکست سلطه بانک ها و مراکز مالی دنیا بر روی تراکنش های “مالی” بوده است. این جمله را با عنوانی موسوم به “دیفای” می شناسند. دیفای یک روند غیرمتمرکز مالی می باشد که طبیعتا استوار بر ماهیت و زیرساخت های مربوط به ارز دیجیتال می باشد و محل استقرار تمامی جنبه های آن “بلاک چین” می باشد. دیگر هر خدمات غیرمتمرکزی که در حوزه مالی قابل تعریف باشد، به صورت ویژه در مجموعه بحث های “دیفای” قرار می گیرد. یک مبحث بسیار نو و خلاقانه که تنها دو سال از مطرح شدن آن گذشته است و در همین مدت زمان کم نیز دو نسخه برای آن ارائه شده است. ” دیفای 2 ” محل بحث ما در این نوشتار خواهد بود که به صورت ویژه و مفصل به تمامی ابعاد آن خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.

دیفای 2 چیست؟

سرعت رشد تکنولوژی حیرت آور است. دیگر هیچ محصول و خدماتی از این بازار را نمی توان نام برد که بیش از چندماه تازگی داشته باشد. همه مفاهیم به شدت تحت تاثیر این رشد قرار گرفته اند و مسائل مالی نیز در این حوزه می باشند. گام اول در این مسیر مالی نیز موضوعی تحت عنوان تمرکززدایی بود. در واقع سال ها است که شیوه های سنتی کنترل امور مالی بر عهده بانک ها و مراکز این چنینی قرار دارد و البته همچنان به صورت عام نیز در حال اجرا است اما تکنولوژی برای نابودی این سلطه سنتی بانک ها روشی را پیشنهاد داده است. ارزهای دیجیتال مبتنی بر پلتفرم های توسعه بلاک چین، برای عملی کردن این ایده پا به عرصه دنیای اقتصادی گذاشتند.

ارزهای دیجیتال به صورت ویژه، هیچ عامل نظارتی بیرونی برای عملکرد خود ندارند. در حقیقت آنچه که به عنوان یک سازوکار امن در زمینه کریپتوکارنسی مطرح است، مربوط به تایید گره های شبکه بلاک چین برای صحه گذاری در فرآیند می باشد. این گره ها شاهد اجرای یک دستور هستند و هر یک رونوشتی از آن را به صورت امن در خود ذخیره می کنند و هر تغییری در این روند را عملا منتفی می کنند. هیچ نقطه رسوخی برای این سیستم نظارتی وجود ندارد و آنقدر کپی از اقدامات هر گره در گره های دیگر ذخیره شده است که نتوان غیر از آن را تایید کرد.

سال 2020 به عنوان سرآغاز تعریف دیفای در حوزه امور مالی معرفی می شود. شاید برای بسیاری قابل باور نباشد که چنین ایده ای تا همین دو سال پیش مطرح نشده بود یا حداقل زمینه های توسعه آن فراهم نبوده است. ولی دقیقا به همین صورت است. تنها دو سال و حتی کمتر، از معرفی دیفای می گذرد و این تحول بزرگ در زمینه امورمالی رخ داده است. تقریبا تمامی خدماتی که به صورت سنتی از طریق بانک ها به عنوان عامل نظارتی در حال انجام بوده است، در بستر دیفای قابل ارائه است.

به طور مثال، پروژه هایی مانند “یونی سوآپ” از موفق ترین نمونه های اجرا شده در دیفای است که علاقه مندی کاربران را به سرمایه گذاری در این حوزه بیش از پیش کرده است. اما به هر صورت باید به این جنبه از کار نیز اشاره کنیم که مشکلات و چالش های پیاده سازی امن و بدون مشکل همراه با دیفای 1 بوده است و هنوز ادامه دارد. توسعه دهندگان برای عبور از این بحران ها به سمت راه اندازی و تعریف نسخه دوم از این پروژه بی نظیر رفته اند که مبحث فوق العاده جدیدی در بازار محسوب می شود.

تعریف یک کیف پول شخصی، همان گونه که در داد و ستد ارزهای دیجیتال به عنوان یک اصل اول شناخته می شد، دروازه ای برای کاربری از خدمات دیفای نیز محسوب می شود. کیف پول های ارز دیجیتال، به عنوان یک حساب شخصی از دیفای محسوب می شوند که البته همان نقاط ضعف احتمالی در آن حوزه را به همراه خود دارند. برخی چالش های امنیتی بحران زا که می تواند در صورت بروز، بسیار آزاردهنده باشد و صدمات مالی فراوانی را متوجه دارندگان کند. دیفای 2 دقیقا برای پوشش همین بحران ها وارد شد.

نقاط ضعف دیفای 1 و ورود دیفای 2

دیفای یا همان Decentralized Finance، پروژه ای با همین نام برای اجرایی کردن برخی از خدمات مانند اخذ تسهیلات و وام، انتقال وجوه و مواردی از این قبیل می باشد. از جمله نقاط ضعف قابل ذکر برای دیفای 1 می توان به موارد زیر اشاره کرد :

ضریب های امنیتی در امور مالی

دیفای یک حوزه بسیار نوپا در ارزهای دیجیتال محسوب می شود که اغلب کاربران با ابعاد کارکردی و نقاط ضعف و قوت آن آشنا نیستند. آنها حتی گاه از خطرات سرمایه گذاری و استفاده صحیح از خدمات نیز بی بهره می باشند. این موضوع خصوصا در زمینه قراردادهای هوشمند مبتنی بر اتریوم با چالش های عمیقی روبرو است و مراقبت از ارزش پول در این سرمایه گذاری ها بسیار ضروری به نظر می رسد. به طور مثال می توان اشاره کرد که هر به روزرسانی در پروتکل می تواند سبب صعود یا سقوط ارزش پول شما شود.

مقیاس پذیری و تطبیق با هر میزان تراکنش مالی

تراکنش های مالی انجام شده در بستر دیفای با هزینه های جانبی از قبیل کارمزدهای بالا همراه است. این موضوع در صورتی که برای مبالغ بالاتر باشد می تواند کاملا فرد حقیقی یا حقوقی را از انجام آن منصرف کند. همچنین دقت داشته باشیم که این موضوع در مورد سرعت اجرای تراکنش ها نیز مطرح است. کندی به نتیجه رسیدن یک درخواست از سوی کاربر، تجربه بدی را برای او به همراه خواهد داشت و سبب می شود که در دفعات بعدی با محاسبه بیشتری وارد پروتکل شود.

بحران های نقدینگی

توکن ها و ارزهای به کار رفته در برخی از استخرهای مربوط به دیفای، در سایر موارد مرتبط غیرقابل استفاده است. این یک چالش بسیار بزرگ برای این حوزه محسوب می شود که در دیفای 2 به شدت پیگیری شده است.

تمرکززدایی

تمرکززدایی یکی از اصول اولیه و اهداف بسیار روشن در دیفای است. این هدف آنچنان که باید و شاید در دیفای یک تحقق پیدا نکرده است و دیفای دو به دنبال پیاده سازی بهتر و قابل اعتمادتر آن می باشد.

این موارد هچنان که به عنوان نقاط ضعف برای دیفای یک مطرح بوده است، از ایده های لازم برای توسعه defi 2 می باشند. توسعه دهندگان دیفای دو به شدت در پی دسترسی به چنین جایگاهی می باشند تا بتوانند تمایلات کاربران را برای مهاجرت به این پلتفرم جلب کنند.

اهمیت defi 2

توسعه دیفای دو برای تسهیل امور بوده است. عدم موفقیت دیفای یک در جذب مخاطب عام و ایجاد اعتماد برای کاربر، محققان را به سمت اصلاح رویه های اصلی آن سوق داد. هدف از این اصلاح، از بین بردن موانع و چالش های ورود بدون دغدغه کاربران بوده است. این کاربران می توانند در استفاده از سیستم defi 2 به راحتی و با استفاده از بستر ارزهای دیجیتال وام ارز دیجیتال بگیرند. ضمانت های لازم را واگذار کنند و بدون دغدغه آن را به سیستم بازپس گردانند. این موضوع تمایل آنها را برای ورود به چنین سیستمی افزایش می دهد و به شدت بر اهمیت دیفای می افزاید.

از دیگر موارد قابل طرح در این عنوان، بالارفتن امنیت سرمایه گذاری است. با توجه به رفع مشکلات جدی دیفای یک در این نسخه، دیگر این چالش به آن سختی نبود و  سرمایه گذاران تجربه بهتری از این کاربری داشتند. این ارتقای نرم افزاری و بروزرسانی می تواند از دیگر عوامل اهمیت دیفای دو در توسعه چنین خدماتی برای ارزهای دیجیتال باشد.

کاربرد های دیفای 2

کاربردهای دیفای 2 به صورت تدریجی در برخی از پلتفرم های طرف قرارداد هوشمند ارائه می شود. این پلتفرم ها به صورت ویژه بر روی اتریوم، سولانا و بایننس قرار گرفته است و کاربران می توانند از طریق ارزهای مربوط به این پلتفرم ها وارد دنیای بی نظیر دیفای شوند. برخی از این کاربردهای رایج به شرح زیر قابل بیان می باشد:

• تضمین با توکن های LP

حتی در صورتی که یک بار تجربه استک کردن ارز در استخری را داشته باشید، قطعا از توکن های LP آنها نیز بهره مند شده اید.  این توکن ها در دیفای یک تنها برای سوددهی بیشتر و ترکیبی مورد استفاده قرار می گرفتند که البته با ورود دیفای 2، این موضوع به تضمین و وثیقه گذاری وام نیز رسیده است.

• قراردادهای هوشمند و بیمه

فعالیت در زمینه قراردادهای هوشمند بدون ارزیابی دقیق ابعاد آن و همچنین کسب تجربه در زمینه موردنظر؛ می تواند زیان های بسیاری را متوجه سرمایه شما کند. این زیان ها را می توان از طریق بیمه مرتفع کرد و یا قسمتی از آنها را از این راهکار حفظ نمود. استفاده از بیمه ها در فرآیند به کارگیری قراردادهای هوشمند، با ورود دیفای 2 عملی شد. کاربر دیفای 2 این امکان را دارد که با پرداخت حق بیمه مشخصی در مقابل میزان سرمایه گذاری خود، آن را در مقابل خطرات احتمالی محافظت کند. در واقع این یک سازوکار پرداخت غرامت به سرمایه سوزی در defi است.

• بیمه زیان های مالی ناپایدار

زیان های ناشی از قرارداد با استخر را با نام ضرر ناپایدار معرفی می کنند که شامل بند قبلی بیمه ای نمی شود. دیفای 2 در این مورد نیز پیش بینی لازم را انجام داده است.

• حذف ریسک های وام

دریافت تسهیلات و وام در سیستم قراردادهای هوشمند و دیفای، به صورت ذاتی شامل ریسک های مانند خطر لیکویید و همچنین پرداخت بهره های بالا است. برای حذف این موضوع، دیفای دو اقدامات موثری را انجام داده است. این اقدامات شامل قواعد و چارچوب هایی است که هر یک مانع بزرگی مقابل زیان های مالی طرف وام دهنده و وام گیرنده می باشد.

ریسک های دیفای 2

استفاده از دیفای به صورت عمومی با ریسک های مختلفی روبرو است. در واقع اینکه شما تصمیم داشته باشید در قالب این تکنولوژی اقدام به معامله و کسب سود بکنید، نیازمند برخی از پیش بینی ها در مورد احتمالات زیان هستید. به دلیل تعامل با قراردادهای هوشمند و مبنای کاربردی آنها در دیفای، احتمال مداخله شخص سوم در این قراردادها و هک شدن در آنها وجود دارد. بهتر است همواره قبل از ورود به چنین قراردادهایی، علیرغم سیستم های نظارتی قدرتمند برای صحت و سقم آنها، خودتان نیز کاملا بر نوع عملکرد و بندهای آن آگاهی پیدا کنید. همچنین توجه داشته باشید که در هر صورت هر نوع از سرمایه گذاری، دارای مقدار منطقی از ریسک است که بهتر است نسبت به آن موضع سختی نداشته باشید.

در مورد قوانین سازمان ها و قدرت های سیاسی در نقاط مختلف دنیا برای دیفای نیز باید به اندازه کافی دقت شود. این قوانین به صورت بالقوه می توانند سبب تغییراتی در پروژه ها شوند که لازم است کاربران به خوبی از آنها مطلع شوند. باید درباره نوع برداشت سرمایه خود از پروژه های دیفای 2 فکری کرده باشید. این پروژه ها آنقدر نو و تازه هستند که متکی بودن به سیستم های اینترنتی آنها می تواند زیان بزرگی را متوجه شما کند و با هر مشکلی در سرورهای ارائه دهنده خدمات آن پروژه، سرمایه شما قابل برداشت نباشد. بهتر است که این موضوع را با ثبت قرارداد هوشمند موردنظر در بلاک چین های معتبر از بین ببرید و در هر زمان دلخواه قادر به برداشت سرمایه باشید.

دیفای دو نیز مانند نسخه اولیه آن، یک سیستم نظارتی درون سیستمی دارد و تمرکززدایی مختصری برای فضای ارزهای دیجیتال خواهد داشت. کنترل آن به صورت ذاتی بر عهده تمامی گره های بلاک چین می باشد و دستورالعمل های خود اکوسیستم بر آن حکمرانی می کند و حتما باید نسبت به قواعد و مقررات جاری در قراردادها و پروتکل ها دقت لازم شود. باید به این موضوع دقت شود که دیفای دو به قدری تازگی و پیچیدگی دارد که کاربران احتیاط بالایی در مورد استفاده از خدمات آن داشته باشند. شاید بهتر باشد ابتدا بلاک چین ها در مورد آن نظر دهند و خود را برای چنین تحول عظیمی آماده سازند.